1. Cơ chế hoạt động và công dụng của cây trà xanh
1.1. Cơ chế hoạt động
Trà xanh (chè xanh) là lá của cây trà xanh chưa qua chế biến. Có rất nhiều loại trà xanh nhưng tùy theo điều kiện trồng trọt mà phương pháp canh tác sẽ khác nhau. Không giống như các loại trà khác, trà xanh không được lên men mà sản xuất theo phương pháp dùng nhiệt độ cao để sấy khô. Nhờ quá trình sản xuất này mà trà xanh vẫn giữ được các phân tử quan trọng là polyphenol.
Trà xanh chứa hoạt chất EGCG với khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ
Phân tử Polyphenol có khả năng ngừa sưng viêm, bảo vệ sụn khớp, giảm thoái hóa, chống nhiễm trùng và giảm sự phát triển của tế bào bất thường ở cổ tử cung,... Ngoài ra, 2 - 4% cafein có trong trà xanh tác động đến việc sự tỉnh táo và tư duy, tăng hàm lượng nước tiểu và cải thiện chức năng của tế bào tiếp nhận thông tin não đối với bệnh Parkinson. Chất cafein của trà xanh còn tăng cường giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh có ở não từ đó kích thích tim, hệ thống thần kinh và cơ.
1.2. Công dụng của trà xanh đối với sức khỏe
Rất nhiều người biết đến trà xanh như một thức uống tốt cho sức khỏe khi được dùng ở liều lượng phù hợp, cụ thể như:
- Phòng ngừa bệnh ung thư
Chất chống oxy hóa trong trà xanh giúp cơ thể có khả năng chống lại sự gây hại của gốc tự do nhờ đó mà góp phần bảo vệ tế bào khỏi sự phá huỷ của khối u ác tính.
- Tốt với hệ tim mạch
Uống trà xanh đúng cách rất tốt với những người mắc bệnh tim vì nó làm giảm lượng cholesterol xấu có trong cơ thể.
Trà xanh có nhiều lợi ích thiết thực đối với cơ thể con người
- Phòng ngừa sâu răng và giảm thâm ở quầng mắt
Hoạt chất ở trong trà xanh có thể kìm hãm vi khuẩn phát triển nên thảo dược này được dùng nhiều trong thành phần của kem đánh răng. Uống trà xanh sẽ giúp phòng ngừa sâu răng và hôi miệng.
Với khả năng hạn chế sự giãn nở mạch máu ở dưới bọng mắt, trà xanh trở thành thức uống chữa thâm quầng mắt rất tốt. Không những thế, lượng cafein và tanin có trong trà xanh còn giảm lượng nước ở mô nên khiến cho vùng da quanh mắt giảm được thâm và sưng.
- Cải thiện miễn dịch và tăng sự chắc khỏe cho hệ xương
Florua trong trà xanh có tác dụng hỗ trợ hệ xương thêm chắc khỏe. Uống trà xanh mỗi ngày còn cải thiện sức đề kháng và khả năng miễn dịch.
- Làm đẹp da
EGCG là một loại hoạt chất có trong trà xanh với công dụng giữ độ đàn hồi và ngăn ngừa lão hóa cho da. Chính vì thế mà uống trà xanh là một cách để đem lại vẻ đẹp tự nhiên cho da từ sâu bên trong.
- Phòng ngừa bệnh Alzheimer và Parkinson
Ngoài khả năng cải thiện chức năng của não bộ một cách tạm thời trà xanh còn giảm nguy cơ đối với bệnh Alzheimer và Parkinson vì nó có hợp chất catechin.
2. Lưu ý khi dùng trà xanh
2.1. Cách dùng trà xanh để đạt hiệu quả
Nhiều nghiên cứu cho thấy trà xanh được chế biến khô đã bị mất đi khoảng 14% lượng catechin gồm các chất chống oxy hóa, nhất là EGCG với khả năng chống oxy hóa vô cùng mạnh mẽ. Vì thế, trà xanh tươi vẫn được xem là tốt nhất. Để tránh xảy ra tình trạng phản tác dụng vì dùng trà xanh, người dùng nên:
Pha trà xanh bằng nước nóng 85 độ C giúp giữ được dưỡng chất và hương vị tốt nhất
- Chọn thời điểm sử dụng: nên uống sau bữa ăn để mang lại hiệu quả cải thiện sức khỏe tốt hơn. Không nên uống trà xanh vào buổi sáng sau khi mới thức dậy hoặc khi đói để tránh làm tăng nguy cơ đối với bệnh đường tiêu hóa, dễ bị chóng mặt và buồn nôn.
- Học cách pha trà: làm được điều này sẽ giúp lưu giữ được trọn vẹn hương thơm của trà cùng với các hoạt chất có lợi cho sức khỏe. Muốn vậy, cần dùng nước nóng 85 độ C để pha trà, nếu dùng nước sôi 100 độ C sẽ rất dễ làm mất hương vị và dưỡng chất của trà.
- Không dùng nước trà xanh đặc: uống trà xanh đặc dễ bị kích thích thần kinh gây khó ngủ và tăng nguy cơ nhiễm độc gan, làm giảm đào thải ở thận.
- Không uống đồng thời trà xanh với thuốc Tây: nếu đang dùng thuốc Tây để điều trị bệnh thì không nên dùng trà xanh để uống nhằm tránh nguy cơ tương tác thuốc.
- Mỗi ngày chỉ nên uống 100 - 200ml trà xanh.
- Không nên uống nước trà xanh để qua đêm vì dễ bị sản sinh ra chất không có lợi cho sức khỏe.
- Nếu làm đẹp da bằng trà xanh cần tìm hiểu xem da có mẫn cảm hay dị ứng với trà xanh không và chú ý đọc kỹ thành phần có trong sản phẩm chứa chiết xuất trà xanh.
- Uống trà xanh với từng trường hợp cụ thể:
+ Người tăng Cholesterol: mỗi ngày chỉ nên uống trà xanh 1 - 2 lần với hàm lượng khoảng 150 - 2500mg.
+ Người bị cao huyết áp: mỗi ngày dùng 3 lần vào sau bữa ăn 2 giờ bằng cách đun sôi 3g trà cùng 150ml nước.
+ Người bị huyết áp thấp: uống 400ml trà xanh trước bữa ăn trưa.
2.2. Một số tác dụng phụ có thể gặp phải
Nếu uống quá nhiều trà xanh có thể gặp một số tác dụng phụ như:
- Chóng mặt, đau đầu và có triệu chứng rối loạn đường tiêu hóa.
- Tăng độc tính cho gan vì liên quan tới chất chuyển hóa hoặc nồng độ epigallocatechin gallate cao.
Về cơ bản, những công dụng tuyệt vời của trà xanh với sức khỏe là không thể phủ nhận nhưng điều đó không có nghĩa là được lạm dụng quá nhiều nguyên liệu này. Đặc biệt, với những người đang dùng thuốc để điều trị bệnh, nên tham vấn ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi dùng trà xanh nhằm tránh gặp phải tương tác thuốc không mong muốn.
